Przy okazji ubiegania się o kredyt czy pożyczkę, często stykamy się z pojęciem historii kredytowej. Czym jest, jak jest oceniania i dlaczego warto ją mieć? Jak sprawdzić swoją historię kredytową i co zrobić, kiedy brakuje nam historii kredytowej lub jest ona negatywna?
Historia kredytowa to wszystkie dane zgromadzone w BIK na temat przeszłych i obecnych kredytów. Biuro Informacji Kredytowej dysponuje również informacją czy spłaty są (lub były) regulowane w terminie.
Historia kredytowa w BIK to wbrew pozorom nie tylko historia spłaty kredytów i pożyczek, ale również historia zakupów ratalnych, debetów i limitów na koncie czy kart kredytowych. Na budowanie historii kredytowej wpływ mają również poręczone kredyty i pożyczki.
Jeśli wszystkie powyższe zobowiązania są regulowane w terminie historia kredytowa w BIK jest dobra, dzięki czemu szanse na zaciągnięcie kredytu lub pożyczki rosną.
Czytaj również: Zdolność kredytowa - czym jest, od czego zależy i co oznacza jej spadek?
Ubiegając się o kredyt lub pożyczkę, warto najpierw sprawdzić swoją historię kredytową. To od niej może zależeć, czy w ogóle otrzymamy pieniądze. Aby dokonać weryfikacji swojej historii kredytowe j można posiłkować się raportem BIK. Raport ten, można całkowicie online, w przeciągu kilkunastu minut, pobrać ze strony Biura Informacji Kredytowej. Koszt jednorazowego pobrania to 39 zł. Wystarczy założyć konto, potwierdzić dane i dokonać wpłaty, a raport zostanie wygenerowany automatycznie.
Dlaczego warto skorzystać z raportu BIK do sprawdzenia swojej historii kredytowej? BIK otrzymuje dane za każdym razem, gdy składany jest wniosek o kredyt lub pożyczkę w instytucji finansowej współpracującej z BIK. Po udzieleniu kredytu lub pożyczki do BIK spływają informacje o tym, czy zobowiązania spłacane są w terminie lub z opóźnieniami. Dane są aktualizowane w ciągu maksymalnie 7 dni od momentu:
● całkowitej spłaty zobowiązania,
● jego wygaśnięcia,
● stwierdzenia nieistnienia zobowiązania,
● korekty wysokości,
● aktualizacji innych informacji,
● powstania nowego zobowiązania.
Dzięki temu w raporcie znajduje się cała aktualna baza dotycząca naszych finansów. Jeśli są one spłacane w terminie, nie powstają zaległości i nie ma odnotowanych żadnych wezwań do zapłaty, z pewnością będziemy dysponować dobrą historią kredytową.
Dobra historia kredytowa zależy przede wszystkim od terminowej spłaty wszystkich zobowiązań. Jest jednak jeszcze kilka innych czynników, które wpływają na tzw. ocenę punktową wnioskodawcy. Jej wysokość zależy m.in. od:
● terminowości spłaty zaciąganych zobowiązań -jeśli wszystkie pożyczki i kredyty są spłacane w terminie ocena punktowa się podnosi. W przypadku pojawienia się opóźnień należy liczyć się z obniżeniem oceny punktowej. Ostatecznie liczy się też to jak często zdarza się przekroczenie terminu płatności, jak długie są opóźnienia i na jaką kwotę,
● korzystania z produktów finansowych - na ocenę ma wpływ korzystanie z kart kredytowych i kredytów konsumpcyjnych. Oczywiście nie oznacza to, że w ogólnie nie można korzystać z takich udogodnień, ale maksymalne wykorzystywanie limitów na karcie obniża ocenę i może być uznane za ryzykowne zachowanie klienta. Spłata limitów lub korzystanie z nich w niewielkiej kwocie lub od czasu do czasu, mogą podnieść ocenę punktową.
● wnioskowanie o kredyty i pożyczki - przy ocenie punktowej brane jest pod uwagę to, ile razy w przeciągu roku składano wniosek o kredyt. Jeśli w krótkim czasie składano kilka wniosków, które zostały odrzucone, może to negatywnie wpłynąć na ocenę punktową,
● dotychczasowe doświadczenie kredytowe - im dłuższa historia terminowo spłacanych kredytów, tym lepiej, gdyż oznacza to mniejsze ryzyko kredytowe dla banku/firmy udzielającej pożyczki.
Budowanie pozytywnej historii kredytowej warto rozpocząć jak najwcześniej. Dlaczego to tak ważne i jak to zrobić?
Otóż im wcześniej zawieramy umowy kredytowe i spłacamy je w terminie, tym większe budujemy zaufanie dla banku jako przyszły kredytobiorca. Jeśli w przyszłości planujemy zaciągnięcie większego zobowiązania finansowego, warto wcześniej zadbać o zbudowanie obrazu siebie, jako wiarygodnego i rzetelnego klienta.
Budowanie pozytywnej historii kredytowej w dużej mierze wpływa na możliwość otrzymania kredytu hipotecznego czy gotówkowego, pożyczki online. Może mieć również niebagatelne znaczenie przy chęci otwarcia limitu na karcie kredytowej lub zrealizowania zakupu ratalnego.
Pierwszą operacją weryfikacyjną, którą wykona bank w momencie złożenia wniosku o udzieleniu kredytu hipotecznego, jest sprawdzenie historii kredytowej wnioskodawcy w BIK. To kluczowy moment w całym procesie i od niego w dużej mierze zależy, czy potencjalny kredytobiorca otrzyma kredyt.
Bank weryfikuje wnioskodawcę pod kątem:
● dotychczas zawieranych umów kredytowych,
● terminowej spłaty zobowiązań,
● ilości i różnorodności działań kredytowych (mogą się w nie zaliczać np. zakupy ratalne).
Na podstawie powyższych czynników ocenia, czy wnioskodawca posiada pozytywną czy negatywną historię kredytową i ocenia ryzyko kredytowe. Jeśli historia kredytowa jest pozytywna szanse na otrzymanie kredytu są wysokie, bo potencjalne ryzyko dla banku spada.
Brak historii kredytowej lub negatywna historia kredytowa (zadłużenia lub nieterminowa spłata dotychczasowych zobowiązań) mogą całkowicie pogrzebać szanse na otrzymanie kredytu hipotecznego.
Podobnie jak kredyt hipoteczny, kredyt gotówkowy udzielany jest przez banki, w związku z czym zasady przyznawania są dość restrykcyjne i klient musi liczyć się z tym, że jego wniosek zostanie dokładnie zweryfikowany.
Przy kredycie gotówkowym, bank również weryfikuję historię kredytową klienta w BIK i w zależności od tego czy jest ona pozytywna czy negatywna - przyznaje kredyt lub odmawia jego udzielenia.
Można zatem powiedzieć, że w kwestii kredytu -czy to hipotecznego czy gotówkowego - zasada jest podobna - zła historia kredytowa dyskwalifikuje i zamyka możliwość otrzymania kredytu.
W przypadku braku historii kredytowej, kiedy o kredyt ubiega się np. osoba bardzo młoda, która nie zdążyła jeszcze zbudować swojej historii kredytowej, szanse na otrzymanie kredytu istnieją. Wszystko zależy od innych czynników, które wpływają na wydanie pozytywnej decyzji kredytowej:
● od kwoty wnioskowanego kredytu,
● dochodów wnioskodawcy,
● formy zatrudniania,
● bieżącej zdolności kredytowej.
Większe szanse na otrzymanie kredytu gotówkowego bez posiadania historii kredytowej mają wieloletni klienci banku. Jeśli od lat posiadają konto z regularnymi wpływami, fakt ten bank może odnotować na ich korzyść i udzielić kredytu nawet, jeśli historia w BIK jest neutralna.
Pożyczki online charakteryzują się tym, że są udzielane na mniej restrykcyjnych warunkach, niż pożyczki i kredyty w banku. Są to zobowiązania krótkoterminowe, na mniejsze kwoty, w związku z czym ryzyko jest mniejsze niż w przypadku wieloletniego kredytu hipotecznego.
Są też bardziej dostępne niż produkty bankowe- całość procesu odbywa się online, więc o pożyczkę można wnioskować w dowolnym momencie, a brak formalności i konieczności dostarczania zaświadczeń sprawia, że pieniądze trafiają na konto wnioskodawcy nawet tego samego dnia.
Mimo bardziej intuicyjnego i mniej wymagającego procesu wnioskowania o pożyczkę online, trzeba liczyć się z faktem, że firmy pożyczkowe również biorą pod uwagę ryzyko i weryfikują swoich klientów w BIK. Dzięki temu mają wgląd do historii kredytowej potencjalnego pożyczkobiorcy i mogą ocenić, czy jest on w stanie spłacić zaciągnięte zobowiązanie w terminie.
W przypadku pożyczki online, która jest zobowiązaniem krótkoterminowym, niezbyt dobra historia kredytowa lub jej braknie przekreślają szans na wnioskodawcy na pożyczkę. Wszystko zależy od tego, jakiego typu zobowiązania wpłynęły na to, że historia kredytowa jest negatywna. Ostatecznie decyzja o przyznaniu pożyczki jest rozpatrywana indywidualnie, dlatego każdy może wystąpić z wnioskiem do firmy pożyczkowej i starać się o pożyczkę.
Karta kredytowa to popularny sposób na uzyskanie dodatkowych środków finansowych. Zasada działania jest niemal taka sama, jak w przypadku karty płatniczej - jedyna różnica polega na tym, że dysponuje się pieniędzmi banku, a nie środkami własnymi zgromadzonymi na koncie.
W związku z tym, że karta kredytowa jest formą kredytu, negatywna historia kredytowa może być przeszkodą w uzyskaniu karty kredytowej. Przed przyznaniem karty każdy klient banku podlega weryfikacji w BIK. Jeśli posiada on w swej historii zadłużenia lub problemy ze spłatą rat, może mieć problem z uzyskaniem limitu na karcie.
Budowanie historii kredytowej jest niezwykle ważne w kontekście ubiegania się o kredyt lub pożyczkę. Nawet jeśli w danej chwili nie mamy planów zaciągnięcia zobowiązania finansowego, warto konsekwentnie budować pozytywną historię kredytową, która w przyszłości może być przepustką do otrzymania kredytu.
Brak historii kredytowej sprawia, że dla banku lub firmy pożyczkowej jesteśmy tzw. “białą kartą” - żadna z tych instytucji nie jest w stanie ocenić nas, jako przyszłych kredytobiorców, bo nie ma danych na temat tego, jak radzimy sobie z zaciągniętymi zobowiązaniami - czy umiemy dysponować budżetem i spłacamy raty w terminie lub czy wiemy, jaki ciężar zobowiązań jesteśmy w stanie udźwignąć.
Brak lub neutralna historia kredytowa mogą obniżyć naszą wiarygodność w oczach banku i wpłynąć negatywnie na decyzję kredytową, szczególnie w przypadku kredytów długoterminowych, tj. kredyt hipoteczny.
Trochę inaczej sprawa wygląda w przypadku pożyczek krótkoterminowych. Oczywiście lepiej jest, jeśli posiadamy pozytywną historię kredytową, ale jej brak nie wyklucza możliwości otrzymania pożyczki. Decyzja o jej udzieleniu jest rozpatrywana w oparciu o dane z oświadczenia wnioskodawcy i nawet w przypadku “pustego” BIK-u, wciąż istnieją szanse na otrzymanie gotówki.
Aby sprawdzić swoją historię kredytową wystarczy wejść na stronę BIK, zalogować się, uiścić opłatę i wygenerować raport. Takie same informacje otrzymuje bank lub firma pożyczkowa, które weryfikują pożyczkobiorcę przed udzieleniem pożyczki lub kredytu.
Jak wygląda cały proces? Jest niezwykle intuicyjny i szybki - pobranie raportu trwa dosłownie kilka minut, gdyż jest on generowany automatycznie, zaraz po uiszczeniu opłaty.
Na stronie BIK można skorzystać z dwóch opcji:
● jednorazowe pobranie raportu BIK w cenie 39 zł,
● pakiet 6 raportów na rok + alerty BIK (powiadomienia o próbie wyłudzenia kredytu i opóźnieniach w spłacie) przez okres 12 miesięcy w cenie 99 zł.
Czytaj więcej: Jak sprawdzić siebie w BIK?>>
Budowanie dobrej historii kredytowej warto rozpocząć jak najwcześniej. Nawet najmniejsze kroki mogą wpływać na kształtowanie pozytywnej historii kredytowej. Na co zwrócić szczególną uwagę?
● świadome korzystanie z kredytów - każde spłacone w terminie zobowiązanie wpływa korzystanie na historię kredytową. Warto zatem mądrze korzystać z różnych produktów kredytowych, które mogą kształtować dobry wizerunek przyszłego kredytobiorcy - zakupy na raty czy drobna pożyczka mogą w tym pomóc.
● rozsądne zaciąganie zobowiązań kredytowych -lepiej unikać zaciągania kilku zobowiązań na raz - z jednej strony poważnie obciążają budżet, z drugiej wpływają na historię kredytową. W BIK znajdują się informacje nie tylko o spłatach, ale i ilości kredytów oraz terminach ich zaciągania.
● sprawdzanie na bieżąco swojej historii kredytowej - korzystanie z raportów BIK pozwala wychwycić ewentualne nieprawidłowości i dowiedzieć się, co widzą banki na temat kredytobiorcy,
● wyrażenie zgody na przetwarzanie danych o spłaconym kredycie - dzięki temu instytucje pobierające informacje w BIK, będą informowane o terminowych spłatach zobowiązań kredytowych.
Negatywna historia kredytowa może skutkować brakiem możliwości zaciągnięcia kredytu. W związku z tym osoby, które mają negatywną historię kredytową, szukają sposobów na usunięcie niekorzystnych wpisów w rejestrze. Czy w praktyce możliwe jest usunięcie negatywnej historii w BIK?
Czytaj: Czyszczenie BIK - czy można usunąć złą historię kredytową w BIK?>>
Możliwe jest jedynie usunięcie wpisów umieszczonych tam przez pomyłkę. W takim wypadku należy skontaktować się z instytucją za to odpowiedzialną (najczęściej jest nią bank), która skoryguje wpis zgodnie ze stanem faktycznym. Żadna inna jednostka zewnętrzna nie może ingerować w zapisy BIK.
Jeśli w historii BIK znajdują się zapisy o zaległych, niespłaconych kredytach, informacja znika z bazy dopiero 5 lat po tym, jak wszystkie zaległości zostaną spłacone.
Korekty w BIK można też dokonać odwołując zgodę na przetwarzanie danych o spłaconym kredycie - jest to jednak możliwe tylko pod warunkiem, że kredyt był spłacany terminowo).
Od 18 maja 2023 weszły w życie nowe przepisy, które nakładają na pożyczkodawców dokładne badanie zdolności kredytowej pożyczkobiorców. W ramach dokładne i starannego sprawdzania zdolności, instytucje udzielające kredytów i pożyczek mogą korzystać z danych dostarczanych przez zaufanych dostawców - m.in. BIK i BIG. Nasza historia kredytowa zapisana w BIK ma więc ogromne znaczenie. Pożyczka bez historii kredytowej może okazać się trudniejsza do uzyskania, mogą być wymagane dodatkowe zaświadczenie. Pożyczka ze złą historią kredytową może okazać się nieosiągalna.
