Zasiłek dla bezrobotnych w 2021 r. – jaka jest jego wysokość, komu przysługuje?

Komu i kiedy przysługuje zasiłek dla bezrobotnych?

Zasiłek dla osób bezrobotnych to zapomoga, która przysługuje każdemu, kto zarejestrował się w powiatowym urzędzie pracy i spełnia następujące warunki:

Zasiłek dla osób bezrobotnych może uzyskać każdy, kto zarejestrował się w powiatowym urzędzie pracy i spełnia następujące warunki:

• przez 18 miesięcy poprzedzających rejestrację w UP przepracował łącznie przynajmniej 365 dni i otrzymywał w tym czasie kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę , od którego odprowadzano składki na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy,
• w urzędzie pracy nie ma dla niego odpowiedniej propozycji pracy, stażu lub szkolenia, które pozwoliłyby przygotować się do wykonywania nowego zawodu.

Zasiłek dla bezrobotnych a wcześniejsza forma zatrudnienia

Uzyskanie zasiłku dla bezrobotnych wymaga, by na okres 365 przepracowanych dni w ostatnich 18 miesiącach składały się następujące formy aktywności zawodowej:

• zatrudnienie na podstawie umowy o pracę – warunkiem jest, by pracownik otrzymywał wynagrodzenie co najmniej na poziomie obowiązującej minimalnej płacy (2250 zł brutto w 2019, 2600 zł brutto w 2020 r. i 2800 zł brutto w 2021 r.). Konieczne jest też odprowadzanie składek na Fundusz Pracy i ubezpieczenia społeczne;

WAŻNE: urlopy bezpłatne, łącznie trwające dłużej niż 30 dni, nie są uwzględniane.

• zatrudnienie na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia

• zatrudnienie na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia – jeśli podstawę składki na ubezpieczenie i Fundusz Pracy stanowi minimalna płaca, to okres pracy liczy się jako podstawa do otrzymania zasiłku;
• prowadzenie własnej działalności gospodarczej – tu również koniecznym warunkiem jest odprowadzanie składek na ubezpieczenia i Fundusz Pracy w wysokości odpowiadającej minimalnej płacy. Nie uwzględnia się więc działalności rozliczanej na zasadach tzw. „Małego ZUS-u”.

‍

Zasiłek dla bezrobotnych po ustaniu renty lub innych zasiłków

Oprócz przepracowanych dni, podstawę dla uzyskania zasiłku dla bezrobotnych stanowią również:

• urlop wychowawczy,
• służba wojskowa,
• renta z tytułu niezdolności do pracy,
• zasiłek chorobowy pobierany po ustaniu zatrudnienia,
• zasiłek macierzyński pobierany po ustaniu zatrudnienia.

WAŻNE: okres pobierania zasiłku chorobowego i macierzyńskiego wlicza się do wymaganych 365 dni, jeśli zasiłki naliczane są co najmniej od wysokości minimalnego wynagrodzenia.

‍

Jak zarejestrować się w powiatowym urzędzie pracy?

Standardowo (w czasie epidemii obowiązują inne zasady - czytaj na końcu artykułu) chcąc zarejestrować się w urzędzie pracy, powinniśmy zgłosić się do urzędu właściwego ze względu na nasze miejsce zameldowania (a w przypadku braku meldunku – do urzędu właściwego dla miejsca zamieszkania).

‍

Rejestracja w urzędzie pracy – jakie dokumenty?

Rejestrując się osobiście w urzędzie pracy, należy przedłożyć:

• dowód osobisty lub inny dokument poświadczający tożsamość,
• świadectwa ukończenia szkoły, dyplomy, ewentualnie inne dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe,
• świadectwa pracy ze wszystkich miejsc pracy (to na ich podstawie urząd wyliczy, ile dni przepracowaliśmy przez ostatnie 18 miesięcy),
• zaświadczenia o wysokości zarobków i odprowadzonych składek z poprzednich zakładów pracy w przypadku osób pracujących wcześniej na umowie-zlecenie lub w niepełnym wymiarze czasu pracy,
• dokumenty, które stwierdzają wszelkie przeciwwskazania do wykonywania określonych zawodów– o ile takie są,
• osoby niepełnosprawne powinny również dostarczyć dokumenty potwierdzające swoją niepełnosprawność,

inne dokumenty poświadczające naszą sytuację zawodową (pełny wykaz znajdziesz na stronie zielonalinia.gov.pl)

Nie ma okresu wyczekiwania na zarejestrowanie. Jeżeli proces rejestracji przebiegnie prawidłowo (przyniesiemy wszystkie niezbędne dokumenty), będziemy zarejestrowani jako osoby bezrobotne od dnia, w którym pojawiliśmy się w urzędzie(lub złożymy wniosek on-line).

‍

Czy można zarejestrować się w urzędzie pracy przez Internet?

Chcąc usprawnić procedurę rejestracji w urzędzie pracy, możemy skorzystać z elektronicznego systemu dostępnego pod adresem www.praca.gov.pl. Poprzez formularz przekazujemy swoje dane urzędowi, który wyznacza nam termin wizyty (do 7 dni roboczych). Jeśli nie stawimy się w urzędzie danego dnia, dane zostaną usunięte z bazy i proces trzeba będzie powtarzać od nowa. Drogą internetową (pod tym samym adresem) możemy również dokonać pełnej rejestracji jako osoba bezrobotna. Będziemy musieli zeskanować dokumenty, a także wypełnić wymagane formularze i oświadczenia. Musimy również posiadać bezpieczny podpis elektroniczny albo potwierdzony profil zaufany – za ich pomocą podpisujemy i uwierzytelniamy wniosek.

‍

Na jakich zasadach i na jaki okres przyznawany jest zasiłek dla bezrobotnych?

Standardowy okres wypłacania zasiłku dla bezrobotnych wynosi 180 dni, czyli pół roku. Urząd pracy może go wydłużyć do 365 dni, ale w uzasadnionych przypadkach również skrócić o 90, a nawet 180 dni (co w praktyce może oznaczać utratę prawa do zasiłku). Jeśli zasiłek nam przysługuje, jego wysokość za dany miesiąc będzie naliczana od dnia naszej rejestracji w urzędzie.

‍

Kiedy wypłacany jest zasiłek dla bezrobotnych?

Chociaż rejestracja następuje natychmiastowo, na wypłatę pieniędzy będziemy musieli poczekać. Każdy urząd może mieć swój własny harmonogram wypłat zasiłków, jednak zgodnie z prawem maksymalny termin oczekiwania na świadczenie to do 14 dnia następnego miesiąca. Oznacza to, że jeśli zarejestrujemy się np. w połowie miesiąca, odpowiednio pomniejszoną stawkę miesięczną otrzymamy najpóźniej 14 dnia kolejnego miesiąca.

‍

Sposób rozwiązania umowy o pracę a długość karencji, po której możemy zacząć pobierać zasiłek

Od tego, w jaki sposób rozwiązaliśmy stosunek pracy w ciągu ostatnich sześciu miesięcy zależy okres, po którym możemy otrzymywać zasiłek:

• wypowiedzenie umowy przez pracodawcę lub rozwiązanie umowy za porozumieniem stron, ale z przyczyn leżących po stronie pracodawcy (np. upadłość, likwidacja, zmniejszenie zatrudnienia) – prawo do zasiłku bezrobotny nabywa od dnia zarejestrowania się w urzędzie pracy;
• wypowiedzenie umowy przez pracownika lub rozwiązanie umowy za porozumieniem stron – pracownik nabywa prawo do zasiłku po upływie 90 dni od  rejestracji w urzędzie pracy;
• zwolnienie dyscyplinarne –osoba bezrobotna nabywa prawo do zasiłku po upływie 180 dni od rejestracji w urzędzie pracy (w praktyce oznacza to, że jeśli okres przyznawania zasiłku nie zostanie wydłużony do 365 dni, to zwolnienie dyscyplinarne wiąże się de facto z brakiem prawa do otrzymania zasiłku).

‍

Kiedy okres przyznawania zasiłku dla bezrobotnych może zostać wydłużony?

Wiele czynników wpływa na to, że okres przyznawania zasiłku dla bezrobotnych może zostać wydłużony. Najważniejsze z nich to:

• sytuacja na rynku pracy w powiecie –jeśli w powiecie, w którym mieszkamy średnia stopa bezrobocia jest wyższa o150% niż średnia stopa bezrobocia w całym kraju, to mamy prawo pobierania zasiłku przez 365 dni;
• wiek i staż pracy świadczeniobiorcy –jeśli osoba składająca wniosek o zasiłek dla bezrobotnych przekroczyła 50. rok życia i może udokumentować 20-letni staż pracy, zasiłek również zostanie przyznany na rok;
• wyjątkowa sytuacja życiowa – dotyczy to przede wszystkim osób samotnie wychowujących dzieci do lat 15. W przypadku matek, które urodziły dziecko w okresie pobierania zasiłku bądź do miesiąca po jego zakończeniu, okres pobierania świadczenia wydłuża się o czas, przez który przysługiwałby im zasiłek macierzyński.

‍

Obowiązki bezrobotnego

Osoba bezrobotna ma obowiązek osobiście stawiać się we właściwym sobie urzędzie w dniu wyznaczonej przez urzędnika wizyty. Ma to na celu zadeklarowanie gotowości do podjęcia pracy i ewentualne przyjęcie propozycji pracy (lub innej formy pomocy, np. szkolenia zawodowego). Osoba bezrobotna ma też obowiązek przyjęcia oferty pracy, do wykonywania której posiada odpowiednie kwalifikacje lub doświadczenie.

‍

Kiedy można stracić prawo do zasiłku?

Prawo do zasiłku osoba bezrobotna traci z dniem podjęcia nowej pracy. Inne okoliczności, które skutkują odebraniem zapomogi to:

• otrzymanie środków publicznych na podjęcie działalności rolniczej lub pozarolniczej,
• odmowa –bez uzasadnionej przyczyny – przyjęcia propozycji pracy lub innej formy pomocy(status osoby bezrobotnej traci się na 120 w przypadku pierwszej odmowy, 180dni przy drugiej odmowie, 270 dni przy trzeciej i każdej kolejnej),
• odmowa poddania się badaniom lekarskim lub psychologicznym, których celem jest ustalenie zdolności osoby bezrobotnej do pracy
• niestawienie się w urzędzie pracy w wyznaczonym terminie (osoba bezrobotna ma 7 dni na uzasadnienie braku obecności; w ciągu 14 dni od zmiany zameldowania wymagana jest wizyta we właściwym urzędzie pracy).

‍

Wysokość zasiłku dla bezrobotnych

Nawet jeśli wstępnie oceniamy, że zasiłek może nam nie przysługiwać, i tak powinniśmy zarejestrować się w urzędzie pracy. Jest to nie tylko pierwszy krok do znalezienia nowego zatrudnienia, lecz także sposób na uzyskanie prawa do ubezpieczenia zdrowotnego. Zarejestrowany bezrobotny ma również szansę, aby dostać się na szkolenia zawodowe finansowane ze środków Funduszu Pracy (uczestnik nie płaci za udział, a także otrzymuje comiesięcznie stypendium szkoleniowe). Wszelkie wątpliwości, które się pojawiają, warto skonsultować z urzędnikami. Prawo przewiduje szereg wyjątków od ogólnych zasad, dlatego każdą sytuację należy rozpatrzyć indywidualnie. Więcej na ten temat można przeczytać tutaj.

‍

Zasiłek dla bezrobotnych a koronawirus – aktualne zasady rejestracji w urzędzie pracy

W związku ze szczególną sytuacją pandemii koronawirusa urzędy pracy wprowadziły zmiany w sposobie rejestracji. W tej chwili odbywa się ona głównie online – aby poprawnie zarejestrować się w urzędzie należy wejść na stronę www.praca.gov.pl  i wypełnić zamieszczony na stronie formularz, a do niego dołączyć odpowiednie dokumenty w formie skanów, m.in. zaświadczenie o zameldowaniu, świadectwa pracy, dyplomy ukończenia szkół. Następnie należy wysłać wniosek – jeśli nie korzystamy z profilu zaufanego, zadzwoni do nas pracownik urzędu, by potwierdzić dane zawarte w elektronicznie przesłanym wniosku. Urzędnik może nam również wskazać, jakie jeszcze dokumenty powinniśmy dołączyć, może również poprosić o uzupełnienie danych w formularzu.