Aby zwiększyć bezpieczeństwo płatności elektronicznych oraz uprosić i zintegrować system zarządzania finansami, Parlament Europejski i Rada wydały Dyrektywę PSD2. Od momentu wejścia w życie dyrektywa ta ma na celu regulację usług płatniczych w ramach państw członkowskich UE, a co za tym idzie stworzenie dla tych usług wspólnych, bezpiecznych standardów.
Wydanie dyrektywy PSD2 w bezpośredni sposób przełożyło się na stworzenie i rozwój otwartej bankowości. Na czym polega open banking, od kiedy działa i jakie ułatwienia niesie? Czy i jak wpływa na proces ubiegania się o kredyt lub pożyczkę? A wreszcie - czy jest całkowicie bezpieczny i transparentny?
Open banking, czyli otwarta bankowość, to rewolucyjne rozwiązanie na rynku finansowym, którego wdrożenie możliwe jest dzięki DyrektywiePSD2. Dyrektywa PSD2 reguluje 2 nowe rodzaje usług płatniczych: usługę inicjowania płatności oraz usługę dostępu do informacji o rachunku.
W ramach tej unijnej dyrektywy, aby móc świadczyć powyższe nowe usługi, banki muszą zapewnić dostęp do rachunków swoich klientów podmiotom zewnętrznym. Tymi podmiotami mogą być instytucje płatnicze lub bank . Dostęp ten odbywa się za pośrednictwem API, czyli interfejsów programistycznych, które pozwalają na udostępnianie danych podmiotom trzecim w oparciu o dostęp do rachunków płatniczych.
Co to oznacza w praktyce? Konsument może zyskać dostęp i podgląd do rachunków płatniczych których jest posiadaczem (nawet tych w innych bankach, niezależnie czy są to konta prywatne czy firmowe) za pomocą jednej, wybranej aplikacji. Dzięki temu może zyskać możliwość wglądu do swoich finansów logując się tylko do jednego banku - może sprawdzić saldo czy historię transakcji bez konieczności przełączania się między bankami. Dodatkowo, przeprowadzając płatności internetowe może korzystać z usług firm pośredniczących inicjujących płatności w jego imieniu.
Aby korzystać z możliwości, które stwarza otwarta bankowość, wystarczy w wybranej przez siebie, jednej aplikacji bankowej podłączyć konta prowadzone w innych bankach. Agregacja kont pozwala również na szybkie przesyłanie środków pomiędzy kontami. Co więcej może ona ułatwić weryfikację zdolności kredytowej i uprościć wnioskowanie np. o pożyczkę.
Funkcjonowanie otwartej bankowości podlega przepisom prawa, a dokumentem sankcjonującym na poziomie Unii Europejskiej jest wydana w 2015roku przez Parlament Europejski i Radę Dyrektywa PSD2. Jest to znowelizowany dokument regulujący usługi płatnicze w ramach rynku wewnętrznego, czyli wśród państw członkowskich UE.
Dyrektywa została opracowana w celu zwiększenia bezpieczeństwa płatności elektronicznych, ale ma na celu również zapewnić ochronę danych osób korzystających z usług podmiotów finansowych. Wprowadzenie dyrektywy miało na celu nie tylko regulację, ale również ułatwienie i zintegrowanie procesu przeprowadzania płatności oraz ochronę danych i środków pieniężnych konsumenta. Tak więc, bezpieczeństwo i funkcjonalność to główne cele idei otwartej bankowości.
DyrektywaPSD2 została zaimplementowana do prawa polskiego na podstawie ustawy o usługach płatniczych.
Dyrektywa PSD2 znacząco wpłynęła na działalność banków, instytucji płatniczych, operatorów bankomatów czy innych, niebankowych dostawców usług płatniczych. Zmusiła do implementacji zaawansowanych technologicznie, ale też bezpieczniejszych narzędzi do zarządzania finansami dla ogółu użytkowników.
Dzięki Dyrektywie oraz rozwojowi otwartej bankowości proces płatności oraz kontroli kont bankowych stał się bezpieczniejszy (silne uwierzytelnianie chroni przed wyłudzeniami i utratą środków;), a sam proces korzystania z usług otwartej bankowości stał się szybki, przejrzysty i niezwykle wygodny dla przeciętnego konsumenta.
Szybki rozwój technologii cyfrowych dał solidne podwaliny dla powstania i wzrostu sektora fintech (ang. financial technology), czyli technologii związanych ze światem finansów i produktów finansowych, który zajmuje się opracowywaniem i udostępnianiem narzędzi przydatnych w zarządzaniu finansami.
I tak do sektora fintech można zaliczyć aplikacje pozwalające na efektywne zarządzanie budżetem, umożliwiające dokonywanie płatności online, płatności odroczonych, aż po wymianę walut czy inwestycje. Można śmiało stwierdzić, że produkty z sektora fintech na stałe zrewolucjonizowały nasze patrzenie na finanse i codzienne z nich korzystanie.
A jak ma się sektor fintech wobec otwartej bankowości? Można stwierdzić, że są to w pewnym sensie naczynia połączone. Zarówno open banking, jak i aplikacje z sektora fintech mają na celu standaryzację, uproszczenie oraz poprawienie bezpieczeństwa w zarządzaniu finansami oraz wykonywaniu transakcji finansowych. Dzięki istnieniu otwartej bankowości możliwe jest np. szybsze i prostsze zaciągnięcie kredytu lub pożyczki, a sam proces weryfikacji możliwy dzięki open banking.
Open banking to nie tylko agregacja informacji o rachunku płatniczym, ale też np. wspieranie procesu oceny zdolności kredytowej. Przy ubieganiu się o pożyczkę lub kredyt, konsument może, zamiast dostarczania pożyczkodawcy czy kredytodawcy zaświadczenia o zarobkach, pozwolić pożyczkodawcy/kredytobiorcy/partnerowi biznesowemu na dostęp do informacji zawartych na swoim rachunku w celu zweryfikowania dochodów. Na podstawie takiego wglądu do danych podmiot udzielający pożyczki bądź kredytu otrzymuje aktualny obraz sytuacji finansowej wnioskodawcy i na jego podstawie może mu nadać odpowiedni scoring kredytowy, czyli tzw. ocenę punktową. Proces ten jest też zdecydowanie szybszy, co pozytywnie wpływa na czas oczekiwania na kredyt czy pożyczkę.
Wszystkie dane zgromadzone w ramach bankowości otwartej są chronione z zachowaniem najwyższych standardów, a sam proces podpinania kont i pobierania danych z rachunków jest szyfrowany. Wszystkie dane są przekazywane wyłącznie za zgodą konsumenta – nic nie dzieje się więc bez naszej wyraźnej zgody.
Regulacje dotyczące dyrektywy nakładają też automatycznie na banki i instytucje płatnicze obowiązek silnego uwierzytelniania, co oznacza, że przy wykonywaniu transakcji, np. za pomocą aplikacji mobilnej banku, system prosi o dodatkowe uwierzytelnienie transakcji - może to być wpisanie specjalnego kodu wysłanego na telefon, logowanie za pomocą odcisku palca lub indywidualnie ustanowionego kodu PIN.
Wymagania dotyczące bezpieczeństwa są wspólne dla wszystkich banków i ściśle określone przepisami.
Źródła:
https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Otwarta%20bankowo%C5%9B%C4%87%20w%20%C5%9Bwietle%20wymog%C3%B3w%20dyrektywy%20PSD2_68605.pdf
https://pl.wikipedia.org/wiki/Otwarta_bankowo%C5%9B%C4%87
https://pl.wikipedia.org/wiki/Payment_Services_Directive
