Zwolnienie lekarskie a wynagrodzenie – zasady L4 w 2021 roku

Wynagrodzenie chorobowe a zasiłek chorobowy. Kto płaci za zwolnienie lekarskie?

Wynagrodzenie i zasiłek chorobowy to świadczenia dla pracownika, który:

• jest niezdolny do pracy z powodu choroby,
• miał wypadek w drodze do lub z pracy,
• musi poddać się badaniom dla dawców.

Wynagrodzenie chorobowe jest wypłacane za pierwsze 33 dni L4 w danym roku. Wyjątkiem są osoby po 50. roku życia, które otrzymują je przez pierwsze 14 dni. Okresy niedyspozycji nie muszą łącznie obejmować tego czasu, ale sumują się. Koszty w tym wypadku pokrywa pracodawca. Po przekroczeniu 33 lub 14 dni zwolnienia chorobowego otrzymujemy prawo do zasiłku chorobowego, który wypłaca ZUS. Przysługuje on przez 182 dni. Wyjątkiem jest zwolnienie chorobowe w trakcie ciąży lub z powodu zachorowania na chorobę zakaźną, której okres wylęgania lub pojawienia się objawów to 14 dni (np. gruźlica). W tych przypadkach okres wypłacania zasiłku to 270 dni.

‍

Ile czasu na dostarczenie zwolnienia? Nowy system elektronicznych zwolnień lekarskich

Do niedawna po otrzymaniu zwolnienia od lekarza mieliśmy obowiązek powiadomić naszego pracodawcę o niedyspozycji i nieobecności w pracy. L4 należało dostarczyć w ciągu 7 dni. Nawet jeśli nie trzeba było robić tego osobiście, wiązało się to z utrudnieniami dla chorego.

Od 1 grudnia 2018 r. obowiązek przekazania zwolnienia został przeniesiony z pracownika na lekarza. Lekarz wystawia zwolnienie za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ZUS. Z kolei ZUS przesyła niezwłocznie e-zwolnienie do pracodawcy. Warto pamiętać: dostarczenie e-zwolnienia nie zwalnia pracownika z obowiązku poinformowania pracodawcy o nieobecności w pracy i przewidywanym okresie niezdolności do pełnienia swoich obowiązków.

‍

Zwolnienie lekarskie a wynagrodzenie – ile wynosi?

Przez 33 dni (lub 14 dni, jeśli ukończyliśmy 50. rok życia) pracodawca wypłaca pracownikowi wynagrodzenie chorobowe w następującej wysokości:

• 80% wynagrodzenia – w przypadku zwykłej choroby bądź odosobnienia w związku z chorobą zakaźną;
• 100% wynagrodzenia – w przypadku choroby w trakcie ciąży, powikłań związanych z wypadkiem w drodze do lub z pracy, poddaniu się badaniom lekarskim w związku z kandydowaniem na dawcę komórek, tkanek i narządów lub zabiegiem pobrania tych organów.

Prawo do zasiłku chorobowego wypłacanego przez ZUS otrzymujemy od 34. dnia choroby (lub 15. dnia, jeśli przekroczyliśmy 50. rok życia). Kwota, którą otrzymamy, wyniesie:

• 70% wynagrodzenia – w przypadku pobytu w szpitalu;
• 80% wynagrodzenia – w przypadku zwykłej choroby;
• 100% wynagrodzenia – w przypadku choroby w ciąży, poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów lub wypadku w drodze do pracy lub z pracy.

Warto pamiętać: Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacane pracownikowi za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (pomniejszona o składki na ubezpieczenie społeczne). Chodzi o średnią z realnych zarobków, a więc przy jej wyliczaniu uwzględniamy również premie, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe czy pracę w nocy. Jednak jeśli między jednym a drugim okresem pobierania zasiłku minęło mniej niż 3 miesiące, wysokość podstawy wymiaru zasiłku nie jest przeliczana na nowo.

‍

Zasiłek opiekuńczy na dziecko lub członka rodziny - ile wynosi [1]

Ponadto przysługuje nam prawo do zasiłku opiekuńczego w wysokości 80% wynagrodzenia, jeśli opiekujemy się chorym dzieckiem bądź innym członkiem rodziny. W tego świadczenia możemy skorzystać w sytuacji, gdy sprawujemy opiekę nad:

• dzieckiem, które nie ukończyło 8 lat (np. w przypadku nagłego zamknięcia placówki edukacyjnej, choroby niani, porodu lub choroby osoby zajmującej się stale dzieckiem);
• chorym dzieckiem;
• dzieckiem niepełnosprawnym, które nie ukończyło 18 lat (np. w przypadku pobytu w szpitalu stałego opiekuna);
• chorym dzieckiem niepełnosprawnym przed ukończeniem 18 roku życia;
• innym chorym członkiem rodziny.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje nam nie dłużej niż:

• 60 dni w roku kalendarzowym w przypadku opieki nad zdrowym dzieckiem do 8 lat lub chorym do 14 lat (także niepełnosprawnym);
• 14 dni w roku kalendarzowym, gdy sprawujemy opiekę nad dzieckiem starszym niż 14 lat lub innym członkiem rodziny;
• 30 dni w roku kalendarzowym w przypadku opieki nad:
• chorym dzieckiem niepełnosprawnym, które ma mniej niż 18 lat, a nie więcej niż 14 lat;
• zdrowym dzieckiem niepełnosprawnym, które jest między 8 a 18. rokiem życia, a z powodu porodu lub choroby stały opiekun nie może pełnić swojej roli.

Warto pamiętać: podobnie jak przy zasiłku chorobowym – wynagrodzenie, które jest podstawą dla obliczania zasiłku opiekuńczego, to średnia pensja z ostatnich 12 miesięcy (pomniejszona o składki na ubezpieczenie społeczne). Chodzi o średnią z realnych zarobków, a więc przy jej wyliczaniu uwzględniamy również premie, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe czy pracę w nocy. Jednak jeśli między jednym a drugim okresem pobierania zasiłku minęło mniej niż 3 miesiące, wysokość podstawy wymiaru zasiłku nie jest przeliczana na nowo.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy związany z koronawirusem

Obecnie możliwość wnioskowania o dodatkowy zasiłek opiekuńczy związany z koronowirusem ustała, jednakże niewykluczone, że w przypadku zaostrzenia się sytuacji epidemicznej w kraju może zostać ona przywrócona.

Przypominamy podstawowe założenia przyznawania tego nadzwyczajnego zasiłku.

Od 8 marca 2020 obowiązywały specjalne przepisy [2], które dawały możliwość skorzystania z dodatkowego zasiłku opiekuńczego z powodu zamknięcia placówek edukacyjnych. Przysługiwał on rodzicom i opiekunom, który mieli pod opieką dziecko poniżej 8. roku życia i byli objęci ubezpieczeniem chorobowym. Jego wysokość wyliczana była na tych samych zasadach, co w przypadku zwykłego zasiłku opiekuńczego – 80% wysokości podstawy wymiaru zasiłku. Aby skorzystać z dodatkowego zasiłku opiekuńczego, należało o tym poinformować naszego pracodawcę, zleceniodawcę lub bezpośrednio ZUS – w przypadku działalności pozarolniczej.

26 marca 2020 [3] rozszerzono uprawnienia do dodatkowego zasiłku opiekuńczego w związku z COVID-19, również na rodziców i opiekunów dzieci niepełnosprawnych. Świadczenie to mogły otrzymać osoby ubezpieczone, sprawujące opiekę nad dziećmi:

• z orzeczeniem o niepełnosprawności do 16. roku życia;
• do lat 18 z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności;
• mającymi orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.

    Prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego było dotychczas wznawiane w zależności od aktualnej sytuacji epidemicznej i związanej z nią konieczności zamykania placówek edukacyjnych.

Pierwszy okres wznowienia zasiłków przypadał na czas rozpoczęcia roku szkolnego i trwał do 20 września 2020[4]. Możliwość ubiegania się o zasiłek została przywrócona tym osobom, którzy ze względu na zamknięcie placówek nie mogły w nich pozostawiać swoich dzieci. Podobna sytuacja miała miejsce w okresie 9-29 listopada 2020[5].

Pod koniec roku ze względu na zamknięcie wszystkich placówek edukacyjnych, zasiłek był dostępny dla wszystkich uprawnionych do jego pobierania – okres jego wypłacania wydłużono do 17 stycznia[6].

‍

L4 w ciąży a wynagrodzenie 2021

Kobiety w ciąży znajdują się w Polsce pod szczególną opieką prawną. Przekłada się to również na przepisy prawa pracy.

• kobiecie w ciąży przysługuje do 270 dni (9 miesięcy) zwolnienia lekarskiego;
• podstawą dla zwolnienia w trakcie ciąży nie musi być tylko choroba z nią związana – liczą się również choroby, które nie dotyczą przebiegu ciąży, a więc L4 może wystawić nie tylko ginekolog;
• kobieta nie jest zobowiązana do informowania swojego pracodawcy o fakcie zajścia w ciążę – jeśli pojawi się konieczność zwolnienia, lekarz powinien zaznaczyć na L4 kod literowy B, co jest wystarczającą informacją zarówno dla ZUS, jak i pracodawcy;
• wynagrodzenie i zasiłek chorobowy dla kobiety w ciąży wynosi 100% wynagrodzenia.

‍

Zwolnienie lekarskie po ustaniu zatrudnienia

zy mamy prawo do świadczenia, jeśli zostaniemy zwolnieni lub odejdziemy z pracy? Może nam zostać wypłacony zasiłek chorobowy, jeśli spełnimy kilka warunków:

• jesteśmy niezdolni do pracy przez co najmniej 30 dni bez przerwy,
• zdarzyło się to nie później niż 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego, a więc od zwolnienia lub odejścia z pracy. Okres ten wydłuża się do 3 miesięcy, jeśli chodzi o chorobę zakaźną lub taką, której objawy pojawiają się dopiero po 14 dniach.

Jeśli nasz stan zdrowia pogorszył się jeszcze wtedy, kiedy pracowaliśmy, koszty ponosi pracodawca, a po ustaniu stosunku pracy obowiązek ten przejmuje ZUS.

‍

--

Źródła:

[1] www.zus.pl

[2] www.zus.pl

[3] www.gov.pl

[4] www.gov.pl

[5] www.gov.p

[6] www.gov.pl