Kto może skorzystać z dopłaty do czynszu? Z miesiąca na miesiąc brakuje ci na podstawowe opłaty? A może masz trudną sytuację rodzinną, która utrudnia regulowanie comiesięcznych wydatków? Sprawdź, czy możesz liczyć na pomoc finansową w postaci dodatku mieszkaniowego oraz jakie kryteria musisz spełnić, żeby otrzymać dopłatę do czynszu.
Osoby, które chcą się ubiegać o dodatek mieszkaniowy muszą spełnić trzy warunki:
Jednym z kryteriów, które należy spełnić ubiegając się o dodatek mieszkaniowy, jest kryterium dochodowe. Przyjmuje się, że dochód na osobę w rodzinie nie może przekroczyć 1500 zł w gospodarstwie wieloosobowym. W przypadku osób samotnych, dochód uprawniający do wypłaty dodatku mieszkaniowego jest stosunkowo wyższy i wynosi 2100 zł.
Kwoty te wyliczane są na podstawie przyjętego wskaźnika, czyli kwoty najniższej emerytury ogłoszonej przez ZUS. Aktualnie wynosi ona1200 zł. Kryterium dochodowe jest zaś określane odpowiednio jako:
125% kwoty najniższej emerytury w przypadku obliczania dochodu w gospodarstwach wieloosobowych (odpowiednio 1500 zł)
175% kwoty najniższej emerytury w przypadku obliczania dochodu w gospodarstwach jednoosobowych (odpowiednio 2100 zł).
Powyższe kwoty to oczywiście dochód przed opodatkowaniem, ale po odliczeniu kosztów uzyskania przychodu, a także składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz chorobowe. Pamiętajmy, że do wyliczenia dochodu nie wlicza się również świadczeń tj. dopłaty do czynszu w ramach programu Mieszkanie na Start, świadczeń pomocowych dla uczniów, dodatku z tytułu urodzenia dziecka czy zasiłków pielęgnacyjnych.
Co w sytuacji, gdy przekraczasz minimalny dochód na osobę w rodzinie? Taka sytuacja wcale nie oznacza, że nie możesz ubiegać się o przyznanie dodatku mieszkaniowego. Jeśli złożysz wniosek i spełniasz określone w ustawie warunki, wypłacona kwota zostanie po prostu pomniejszona o nadwyżkę w zadeklarowanych dochodach.
Przykład:
Jeśli dochód na osobę w twojej rodzinie wynosi np. 1600 zł, to kwota dodatku mieszkaniowego, który otrzymasz zostanie pomniejszona o 100 zł.
Drugim kryterium, branym pod uwagę, jest powierzchnia mieszkania. Zgodnie z prawem, dodatek mieszkaniowy przysługuje wtedy, gdy powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego nie przekracza ustawowej powierzchni normatywnej o więcej niż:
Jeśli w lokalu mieszkalnym zamieszkuje więcej niż 6 osób – dla każdej następnej osoby zwiększa się powierzchnię normatywną o 5 m².
Jeśli zaś lokal mieszkalny zamieszkuje osoba niepełnosprawna, poruszająca się na wózku, lub jeżeli niepełnosprawność wymaga zamieszkiwania w oddzielnym pokoju, wielkość powierzchni normatywnej zwiększa się o 15 m².
PRZYKŁAD:
Jeśli małżeństwo z dwójką dzieci wynajmuje mieszkanie o powierzchni 62 m², czyli jego powierzchnia nie przekracza 30% ustawowej powierzchni normatywnej, która w tym wypadku wynosi 55 m² (4 osoby), rodzina taka może otrzymać dodatek mieszkaniowy przysługujący do 55 m². Za pozostałe 7 m² rodzina zapłaci pełne koszty.
Od 1 lipca 2021 roku, zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Rozwoju, zmianie ulegną dwie istotne kwestie:
Oznacza to, że wskaźnikiem do wyliczania dochodu będzie przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej zamiast dotychczasowego wskaźnika, jakim była kwota najniższej emerytury. Po tej zmianie dodatek mieszkaniowy będzie wypłacany wtedy, gdy średni miesięczny dochód netto na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekroczył:
PRZYKŁAD:
Przyjmując, że w 2019 r. średnie wynagrodzenie w gospodarce narodowej wynosiło ok. 4918 zł brutto, to miesięczny dochód osoby samotnej ubiegającej się o dodatek mieszkaniowy nie mógłby przekraczać 1967 zł (40% od 4918 zł). Obecnie wynosi 2100 zł, gdyż obliczany jest na podstawie najniższej emerytury. Od 1 lipca 2021 to się zmieni – i będzie obliczany na podstawie najniższego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.
W przypadku gospodarstw wieloosobowych górna granica miesięcznych dochodów w przeliczeniu na osobę wynosiłaby 1475 zł . Do 1 lipca 2021 wynosi 1500 zł.
Dokładna kwota będzie zależeć od średniego wynagrodzenia w gospodarce krajowej w 2020 r. Wskaźnik ten ogłosi prezes GUS.
Oznacza to wyeliminowanie dodatkowych wskaźników procentowych tzw. udziałów dochodów gospodarstwa w wydatkach potrzebnych do obliczenia wysokości dodatku.
Po tej zmianie opłaty mieszkaniowe będą mogły uszczuplić domowy budżet osoby samotnej o 15%, w przypadku gospodarstw dwu-, trzy- i czteroosobowych – o 12%, zaś w gospodarstwach większych – o 10%.
Obecnie jest to odpowiednio: 15-20% w przypadku gospodarstwa jednoosobowego, 12-15% w przypadku 2-,3- i 4-osobowego oraz 10-12% w przypadku gospodarstw większych.
Przyznanie dodatku zależy głównie od wysokości emerytury i powierzchni mieszkania.
Emeryci, którzy chcą się ubiegać o dodatek mieszkaniowy, muszą także spełniać wszystkie określone w ustawie kryteria. Tym samym, jeśli małżeństwo emerytów ubiega się o pomoc finansową będzie rozliczane tak jak dwuosobowe gospodarstwo domowe. Jeśli zaś emerytem jest osoba samotna, to jej wniosek będzie rozpatrywany tak, jak wniosek singla czy innej osoby samotnej ubiegającej się o dodatek.
Przy składaniu wniosku o dodatek mieszkaniowy, emeryci i renciści muszą przedstawić odcinki emerytury/renty za ostatnie trzy miesiące (jeżeli emerytura nie wpływa na konto tylko dostarcza ją listonosz) albo ksero decyzji ZUS o waloryzacji emerytury lub też zaświadczenie z ZUS o wysokości emerytury.
W przypadku matek samotnie wychowujących dzieci, muszą zostać spełnione wszystkie wymienione kryteria stanowiące o przyznaniu dodatku mieszkaniowego, czyli kryterium dochodowe i powierzchniowe.
Przykładowo, matka, która wychowuje jedno dziecko, będzie traktowana tak, jak 2-osobowe gospodarstwo domowe i zgodnie z tym liczona będzie powierzchnia normatywna mieszkania (dla 2 osób to 40 m²). Jeśli zaś chodzi o kryterium dochodowe, to mimo iż jest ona jedyną osobą zarabiającą na utrzymanie, nie może być traktowana jako osoba samotna, tak więc jej kryterium dochodowe wyniesie maksymalnie 1500 zł na1 członka gospodarstwa domowego.
Osoby niepełnosprawne, starające się o dodatek mieszkaniowy, w zależności od rodzaju niepełnosprawności, mogą liczyć na zwiększone kryterium powierzchni lokalu. Standardowo, przy określaniu powierzchni normatywnej mieszkania do każdej osoby zamieszkującej gospodarstwo domowe (powyżej 6 osób) dodaje się 5 m². Jeśli taki lokal zamieszkuje osoba niepełnosprawna wielkość powierzchni normatywnej zwiększa się o 15 m².
Trzeba jednak pamiętać, że dotyczy to osób poruszających się na wózkach inwalidzkich lub takich, których niepełnosprawność wymaga zamieszkiwania w oddzielnym pokoju.
Osoby lub opiekunowie osób, składający wniosek o dodatek mieszkaniowy, muszą dostarczyć odpowiednio :orzeczenie o niepełnosprawności oraz zaświadczenie od lekarza, potwierdzające, że dana osoba porusza się na wózku.
Także wtedy, gdy niepełnosprawny zamieszkuje osobny pokój w mieszkaniu, należy to poświadczyć orzeczeniem o stwierdzonej niepełnosprawności i opinią lekarza o wymogu zamieszkiwania chorego w oddzielnym pokoju.
Obliczenie wysokości dodatku mieszkaniowego jest dość skomplikowane i zależy od wielu czynników, zmiennych i wyjątków – dlatego odbywa się indywidualnie dla każdego wniosku.
Podstawą do wyliczenia są wydatki każdego gospodarstwa domowego, w skład których wchodzą m.in. opłaty za ogrzewanie, wodę, odbiór nieczystości oraz:
Aby wyliczyć kwotę przysługującego dodatku mieszkaniowego sumuje się wydatki (powyższe, określone w przepisach) gospodarstwa domowego i od nich odejmuje określony procent dochodów takiego gospodarstwa. I tak:
2-4-osobowym,
5-osobowym i większym.
W projekcie ustawy, która ma wejść w życie od 1 lipca 2021 r. wskaźniki procentowe, które będą mogły uszczuplić domowy budżet mają ulec następującej zmianie: w przypadku osoby samotnej ma być to 15%, w przypadku gospodarstw dwu-, trzy- i czteroosobowych – 12%, zaś w gospodarstwach większych – 10%.
Wniosek o dodatek mieszkaniowy należy złożyć w gminie lub ośrodku pomocy społecznej adekwatnym do miejsca zamieszkania. Druk o dofinansowanie możemy pobrać bezpośrednio w urzędzie lub na jego oficjalnej stronie internetowej. Oprócz właściwego wniosku należy przedłożyć również deklarację o dochodach, która musi być wypełniona na podstawie wskazanych we wniosku dokumentów tj. zaświadczenie o dochodach z miejsca pracy, odcinek emerytury lub renty, zaświadczenie o wysokości alimentów, zaświadczenie z uczelni o wysokości otrzymywanego stypendium).
Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, co powinieneś wliczać do swojego dochodu – zapytaj o to urzędnika – powinien udzielić ci dokładnej informacji. Urzędnik powinien dodatkowo wskazać, jakie dodatkowe zaświadczenia będą niezbędne do przyznania i określenia wysokości dodatku (mogą to być zaświadczenia o dochodach z ostatnich 3 miesięcy, umowa najmu lokalu, rachunki za media).
Na rozpatrzenie wniosku o dodatek mieszkaniowy urząd ma 30 dni. W tym czasie możesz się spodziewać wizyty kontrolnej urzędnika w celu przeprowadzenia wywiadu środowiskowego i weryfikacji złożonych deklaracji. Jeśli nastąpi jakiekolwiek podejrzenie o tym, że zawarte w deklaracjach informacje nie są zgodne z faktycznym stanem rzeczy, urząd może odmówić przyznania dodatku mieszkaniowego.
Dodatek mieszkaniowy przyznawany jest na okres 6 miesięcy. Warto pamiętać, że wypłata wsparcia finansowego nie trafia bezpośrednio na konto wnioskodawcy, nie ma też możliwości pobrania dopłaty w gotówce. Cała kwota trafia bezpośrednio na konto administracji budynku i pomniejsza należność za mieszkanie. Wyjątek stanowią właściciele domów, którzy mogą otrzymać pieniądze bezpośrednio. Po upływie wspomnianych 6miesięcy można wystąpić z kolejnym wnioskiem o dofinansowanie.
W przypadku, w którym osoba pobierająca dodatek mieszkaniowy zalega z zapłatą czynszu dłużej niż 2miesiące, wypłata wsparcia finansowego zostaje wstrzymana, aż do momentu uregulowania wszystkich należności.
W związku z kłopotami finansowymi spowodowanymi pandemią koronawirusa, wiele osób zostało pozbawionych źródła dochodu. W związku z tym, aby osoby takie nie utraciły mieszkań przez brak wpłaty czynszu, rząd przygotował pakiet pomocowy, który ma temu zjawisku zapobiegać tzw. dopłaty do dodatku mieszkaniowego z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19.
Od 5 stycznia 2021 r. do 31 marca 2021 r. najemcy i podnajemcy lokali mieszkalnych, którzy utracili dochody z powodu pandemii COVID-19, mogą składać w swojej gminie wnioski o przyznanie dodatku mieszkaniowego powiększonego o dopłatę do czynszu. Warunki przyznania dopłaty do czynszu powiększającej dodatek mieszkaniowy szczegółowo określają przepisy ustawy z dn. 10 grudnia 2020 r. o zmianie niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa (Dz. U. poz. 11). Należy m.in. wykazać, że było się najemcą lub podnajemcą przed 14 marca 2020 roku (ewentualnie po tej dacie zamieniło na inny lokal), a dochód nie tylko uprawnia do dodatku mieszkaniowego, ale jest też co najmniej o 25% niższy od osiągniętego w 2019 roku.
Ważne! Dodatek mieszkaniowy powiększony o dopłatę do czynszu przysługuje wyłącznie najemcy lub podnajemcy lokalu mieszkalnego (nie jest przyznawany osobom zamieszkującym własne mieszkanie).
Dopłata do czynszu jest finansowana ze środków specjalnego Funduszu Przeciwdziałania COVID-19[1].
Wnioski o przekazanie środków na dopłaty do czynszu na pierwsze półrocze 2021 r. są składane przez gminy w terminie 21 dni, od dnia 5 stycznia br. Pierwszą i drugą miesięczną ratę środków na dopłaty do czynszu w pierwszym półroczu bieżącego roku gmina otrzyma w terminie 50 dni, od dnia 5 stycznia br[1]. Po tym okresie dodatki będą przekazywane bezpośrednio wnioskującym, uprawnionym do ich otrzymania.
Dodatek mieszkaniowy z dopłatą pokryje maksymalnie 75% miesięcznego czynszu, jednak wysokość tego typu wsparcia nie będzie mogła przekroczyć 1500 zł. Dodatkowo Ministerstwo Rozwoju deklaruje, że zarówno dodatek mieszkaniowy, jak i dopłata będą mogły być przyznane „nie tylko na pokrycie opłat przyszłych, ale i za okres ubiegły, nie wcześniejszy jednak niż od 1 marca 2020 r.”
Każda osoba, która będzie chciała skorzystać z pomocy państwa będzie musiała najpierw złożyć wniosek o przyznanie dodatku mieszkaniowego. Wniosek ten będzie zobowiązana złożyć w urzędzie gminy/miasta lub ośrodku pomocy społecznej adekwatnym do miejsca zamieszkania. Jeśli spełni warunki i otrzyma dodatek mieszkaniowy – ten pokryje część wydatków na mieszkanie, natomiast resztę pokryje specjalna dopłata od państwa.
Dopłata będzie przyznana, tak jak w przypadku dodatku mieszkaniowego, na 6 miesięcy.
Aby otrzymać dopłatę do dodatku mieszkaniowego od państwa najpierw trzeba wystąpić i otrzymać gminny dodatek mieszkaniowy. Aby go otrzymać trzeba spełnić 3 określone warunki:
Stan aktualny na 2.02.2021
[1] https://www.gov.pl/web/rozwoj-praca-technologia/doplaty-do-czynszu [dostęp: 18.01.2021].
[1] Tamże.
