.webp)
Wzrost stóp procentowych i rosnące raty kredytów sprawiły, że część kredytobiorców zaczęła mieć problemy z regularną spłatą zobowiązań. Dla tych, którzy szczególnie odczuwają skutki obecnej sytuacji, rządzący proponują skorzystanie z wakacji kredytowych. Kto i od kiedy może z nich skorzystać oraz na jakich zasadach będą one rozliczane?
Po zmianach wprowadzonych przez Sejm i Senat, 14 lipca 2022 Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom - innymi słowy wakacje kredytowe stały się faktem.
Wprowadzenie wakacji kredytowych miało na celu pomoc kredytobiorcom w uporaniu się ze spłatą kredytów hipotecznych, które drożeją z powodu wzrostu stóp procentowych i wysokiej inflacji. Kredytobiorcy, dla których rata kredytu wzrosła mają szansę podreperować budżet domowy odraczając spłatę rat - zgodnie z ustawą odroczenie może dotyczyć maksymalnie 4 rat w 2022 roku i 4 w 2023 roku. Oznacza to, że kredytobiorcy mogą skorzystać w sumie z odroczenia płatności 8 rat.
Ustawa wprowadzająca tzw. wakacje kredytowe wejdzie w życie dokładnie 29.07.2022 - to wtedy uprawomocni się podpis Prezydenta pod ustawą, który złożył 14 lipca br. Oznacza to, że już od 29.07.2022 można do banku składać wnioski o wakacje kredytowe.
Czytaj również: Raty 0% - na co warto uważać?
Początkowo banki rekomendowały wprowadzenie wakacji kredytowych dla osób najbardziej dotkniętych skutkami wzrostu stóp procentowych i inflacji. Ostatecznie rząd zdecydował, że skorzystać z nich będzie mógł każdy, kto:
● posiada kredyt hipoteczny w złotych (zarówno w oprocentowaniu stałym, jak i zmiennym),
● kredyt jest przeznaczony na własne cele mieszkaniowe,
● umowa kredytu hipotecznego została zawarta przed 1 lipca 2022 roku, a okres kredytowania kończy się co najmniej po upływie 6 miesięcy od tej daty.
Zgodnie z ustawą, wakacje kredytowe mogą dotyczyć tylko jednej umowy kredytowej zawartej w złotych polskich i mogą mieć zastosowanie tylko wtedy, gdy kredyt został zaciągnięty na nieruchomość przeznaczoną na własne potrzeby mieszkaniowe kredytobiorcy. Wówczas może on się ubiegać o odroczenie spłaty rat kredytu- zarówno w części kapitałowej, jak i odsetkowej. Co najbardziej istotne, terminy te zostaną przez bank przedłużone bez żadnych dodatkowych kosztów - nie będzie odsetek za opóźnienie w spłacie, a jedynie wydłuży się okres kredytowania, a beneficjent będzie musiał zapłacić jedynie koszty ubezpieczenia kredytu - zarówno w okresie wakacji kredytowych, jak i w okresie wydłużającym spłatę zobowiązania.
Z wakacji kredytowych będzie można skorzystać:
● po 2 miesiące w trzecim i 2 miesiące w czwartym kwartale 2022 r.
● po 1 miesiącu w każdym z czterech kwartałów 2023 r.
W praktyce kredytobiorca może łącznie skorzystać z 8 miesięcy wakacji kredytowych na przestrzeni 2022 i 2023roku.
Wakacje kredytowe to w praktyce odroczenie spłaty rat kredytu - oznacza to, że okres kredytowania wydłuża się o ilość miesięcy, w których kredytobiorca korzysta z wakacji kredytowych. Nie ma mowy o umorzeniu niezapłaconych rat - te, które będą zawieszone w najbliższych miesiącach, przesuną się na koniec okresu kredytowania, wydłużając jednocześnie całościowy okres spłaty kredytu.
Jak wspomnieliśmy wcześniej, z wakacji kredytowych można skorzystać odraczając spłatę maksymalnie 8 rat. Zgodnie z przepisami:
● po 2 miesiące w trzecim i 2 miesiące w czwartym kwartale 2022 r.
● po 1 miesiącu w każdym z czterech kwartałów 2023 r.
W praktyce oznacza to, że jeśli wniosek o wakacje kredytowe zostanie złożony jeszcze w lipcu, kredytobiorca zapłaci tylko 1 ratę kredytu do końca 2022 roku i 8 z 12 rat w 2023 roku.
Jeśli kredytobiorca chce skorzystać z pełnej opcji wakacji kredytowych, czyli odroczenia 8 rat w przeciągu 2022 i 2023 roku, powinien wniosek o wakacje kredytowe złożyć do banku przed datą zapadalności raty kredytu. Jeśli kredyt jest pobierany przez bank już na początku miesiąca, np. 1 sierpnia, to wniosek musi zostać złożony przed tą datą, aby odroczyć spłatę raty sierpniowej. W przeciwnym razie kredytobiorca może mieć problem ze skorzystaniem z pełnej pomocy.
Wakacje kredytowe to możliwość odroczenia spłaty rat kredytu, a tym samym wydłużenie całościowego czasu kredytowania, bez naliczania odsetek za to odroczenie. Oznacza to, że bank nie może naliczyć dodatkowych kosztów związanych z korzystaniem z wakacji kredytowych. Jedyne opłaty, które może pobierać w trakcie ich trwania to niektóre opłaty ubezpieczeniowe:
Mogą to być zatem opłaty z tytułu:
● ubezpieczenia nieruchomości,
● ubezpieczenia na życie,
● ubezpieczenia od utraty pracy,
● ubezpieczenia pomostowe,
● ubezpieczenia niskiego wkładu.
Tym samym skorzystanie z wakacji kredytowych może nieco podnieść sumę kosztów okołokredytowych, bo w efekcie niektóre ubezpieczenia będą płacone podwójnie - przez 8 miesięcy wakacji kredytowych i kolejne 8 miesięcy wydłużenia spłaty.
Wniosek o wakacje kredytowe można złożyć na 3sposoby:
● pisemnie,
● mailowo,
● przez bankowość elektroniczną (o ile bank daje taką możliwość).
Następnie w przeciągu 21 dni bank może przesłać potwierdzenie otrzymania
wniosku oraz informację dotyczącą wysokości opłat z tytułu umów ubezpieczenia.
Wakacje kredytowe zaczną się z chwilą doręczenia kredytodawcy wniosku o zawieszenie wykonania umowy. Oznacza to, że to kredytodawca będzie związany decyzją kredytobiorcy.
Jak do tej pory stanowisko BIK-u jest jasne - fakt skorzystania z wakacji kredytowych będzie odnotowany w bazie, ale nie będzie miał on wpływu na negatywny scoring klienta.
Trwają rozmowy nad tym, aby tak jak w przypadku wakacji kredytowych w czasie pandemii COVID-19, obecne wakacje oznaczać w specjalnym polu w bazie, dzięki czemu podmiot pobierający dane z bazy BIK, ma jasny pogląd dotyczący czasu zawieszenia spłaty rat, jak i powrotu danego kredytu w tryb regularnej spłaty.
Co do samej zdolności kredytowej i wpływu skorzystania z wakacji kredytowych na udzielenie kredytu w przyszłości, sytuacja jest teoretycznie taka sama, jak zawsze - BIK informuje, że stara się zapewnić jak najbardziej rzetelne i aktualne dane, a decyzja o udzieleniu kredytu podejmuje już bank w oparciu o przyjęte kryteria oraz moment rozpatrywania wniosku.
Czytaj również: Zdolność kredytowa - co oznacza spadek zdolności kredytowej?
KNF, czyli Komisja Nadzoru Finansowego, zachęca kredytobiorców do tego, by środki zaoszczędzone w trakcie wakacji kredytowych wykorzystać do nadpłacenia kredytu hipotecznego.
Nadpłata pozwoli skrócić okres kredytowania lub obniżyć wysokość przyszłych rat, czego efektem będzie mniejsze obciążenie budżetu domowego w przyszłości.
Zaoszczędzone pieniądze, lub chociaż ich część można przeznaczyć na bieżące wydatki i koszty życia, które rosną przez szalejącą w ostatnich miesiącach inflację.
Jednym z rozwiązań jest też wpłacenie pieniędzy na konto oszczędnościowe i zatrzymanie ich na tzw. czarną godzinę, czyli niespodziewane wydatki w przyszłości.
